ATA2.มาสัมผัส Soft.Power อาหารไทยชาววังต้นกำเนิดในวังสวนสุนันทา แกงรัญจวน แกงมัสมั่น อาจาด น้ำพริกลงเรือ ส้มฉุน น้ำอัญชันลิ้นจี่ วิถีไทยร้อยมาลัย ใส่ขุดไทย ทำบุหงา สุนทรียะแบบไทยๆ ที่ชวนหลงใหล
หม่อมหลวงเนื่อง นิลรัตน์ เล่าที่มาที่ไปของสำรับนี้ไว้ในหนังสือตำรากับข้าวในวัง (พิมพ์ พ.ศ.2549) ที่ท่านเขียนขึ้นว่า เรื่องเกิดในห้องเครื่องวังสวนสุนันทา เมื่อเกิดมีผัดเนื้อวัวใส่หอมใหญ่และใบโหระพาเหลือจากคราวเลี้ยงอาหารคนทำดอกไม้ “..ท่านอา (หม่อมเจ้าหญิงแย้มเยื้อน สิงหรา) บอกไม่เป็นไร เดี๋ยวคิดทำ ท่านนั่งเลือกเอาเนื้อออก นอกนั้นทิ้งหมด แล้วใส่หม้อเคี่ยวให้เปื่อย ตำน้ำพริกกะปินี่แหละละลายลงไป น้ำพริกก็เปรี้ยวเค็มหวานอยู่แล้ว ไม่ต้องชิมหรอก แล้วทิ้งใบโหระพาลงไปหน่อย หอมเชียวแกง มื้อค่ำไม่มีเหลือเลย..แกงรัญจวน
น้ำพริกลงเรือ เป็นน้ำพริกกะปิชนิดหนึ่งในตำรับอาหารชาววัง ที่มีรสชาติเปรี้ยวเค็มเผ็ดหวานเข้ากันอย่างกลมกลืน รับประทานเคียงกับทั้งผักต้มและผักสด เชื่อว่าหลายคนคงเคยได้ยินและได้ลิ้มรสน้ำพริกลงเรือปัจจุบันยังเป็นที่คุ้นหูอย่างมาก น้ำพริกลงเรือมีตำนานที่มาว่ากันว่า
ครั้งหนึ่งสมเด็จเจ้าฟ้านิภานภดลมีพระประสงค์จะแล่นเรือท่องไปตามคูคลองในเขตอุทยานวังสวนสุนันทาจึงมีรับสั่งให้เจ้าจอมหม่อมราชวงศ์สดับเข้าไปหาเครื่องเสวยที่มีเหลืออยู่ในห้องเครื่อง เพื่อนำไปเสวยในเรือด้วย แต่เนื่องจากเรือที่นั่งมีเนื้อที่จำกัดไม่ควรนำถ้วยชามลงไปมาก เจ้าจอมหม่อมราชวงศ์สดับจึงตักเครื่องเสวยที่เหลืออย่างละเล็กละน้อยผสมคลุกเคล้า รวมทั้งไข่เค็มผักจิ้มใส่จานลงไปในเรือ
ปรากฏว่าสมเด็จหญิงน้อยเสวยแล้วทรงเอร็ดอร่อยมากจึงรับสั่งให้เรียกกับข้าวชนิดนี้ว่าน้ำพริกลงเรือสืบมาจนถึงปัจจุบัน
