ส่องพระเครื่อง…คุณค่าและมูลค่าที่พิสูจน์ได้ , ตำนานยีนส์…ได้ใส่ได้ตังค์ , ทฤษฎีทางศิลปะ และความซาบซึ่งจากการชมงานศิลป์

คุณเอี้ยงปู่ยีนส์ ให้เกียรติบรรยายให้ความรู้ Learning By Doing ที่สมาคมศิษย์เก่าเพาะช่าง โดยการบรรยายการสะสมพระเครื่อง และการสะสมกางเกงยีนส์ และ รศ.พัลลภ วังบอน ในวันที่ 6 พฤศจิกายน 2566 ที่สมาคมศิษย์เก่าเพาะช่าง

งานศิลปะเกิดขึ้นจากจุดเริ่มต้นของความศรัทธาและจินตนาการของศิลปินในแต่ละแขนง และมีคุณค่าต่อความรู้สึกของคน ซึ่งรวมไปถึงการสร้างสรรค์พระเครื่อง ที่มีวัตถุประสงค์และเรื่องราวของการสร้างจากความศรัทธา พระเครื่องยังบ่งบอกถึงสถานการณ์ทางเศรษฐกิจในแต่ละช่วงเวลาได้ด้วย

ดร.พิจักษณ์ เพชรสงค์ รองประธานประสานงานสมาคมพระเครื่องพระบูชาไทย หรือฉายา เอี้ยง ปู่ยีนส์ เล่าถึงเรื่องราวของพระเครื่องให้กับผู้เข้ารับการศึกษาหลักสูตร สุนทรียศาสตร์และศิลป์สำหรับผู้บริหารระดับสูง หรือ Aesthetic Top Art (ATA)รุ่นที่ 2

พระเครื่องบอกเล่าเรื่องราวผ่านกาลเวลาและประวัติศาสตร์ จากการเป็นเครื่องรางของขลัง มาเป็นของสะสม และอาจกล่าวได้ว่า เป็นวัตถุโบราณชิ้นเดียวที่ประชาชนสามารถเป็นเจ้าของได้ และมีมูลค่าเพิ่มขึ้นตามระบบเศรษฐกิจ ในอดีตมักสร้างพระเครื่องไว้เท่าจำนวนพระธรรมขันธ์ของพระไตรปิฎก 84,000 องค์ และมีการประดิษฐ์พระเครื่องในรูปแบบต่างๆ รวมทั้งรูปเหมือนหลวงปู่ ครูบาอาจารย์ จำนวนมากเพื่อกระจายไปสู่ผู้ที่มีศรัทธาเพื่อเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจ และเพื่อความเป็นสิริมงคล สามารถพกพาติดตัวได้ กลายเป็นสมบัติสะสมที่ส่งต่อความปรารถนาดีจากรุ่นสู่รุ่น และทรงคุณค่าตามกาลเวลา ด้วยเป็นของหายาก

ความศรัทธาและความนิยมขยายวงกว้างมากขึ้น จากที่มีเฉพาะนักสะสมไทย มีนักสะสมในประเทศจีน มาเลเซีย สิงคโปร์ ไต้หวัน เช่นเดียวกับนักสะสมผู้หญิงเพิ่มมากขึ้น กลายเป็นคู่แข่งและขยายช่องทางการลงทุนเช่นเดียวกับศิลปะวัตถุโบราณอื่นๆ

เกิดพิธีกรรมที่ประดิษฐ์ขึ้นตามกาลเวลา สร้างพระเครื่องใหม่ๆที่มีความขลัง ความศักดิ์สิทธิ์ ความเชื่อ และลักษณะเฉพาะ พระเครื่องจึงมีประวัติผู้ถือครองแต่ละคน แต่ละรุ่น แต่ละองค์มีตำหนิเสื่อมไปตามกาลเวลาและการใช้งาน มีเสน่ห์ที่แตกต่างกัน ปัจจุบันมีเทคโนโลยีการตรวจสอบความถูกต้องน่าเชื่อถือมากขึ้น การหลอกลวงทำได้ยากขึ้น และยังเป็นจุดเริ่มต้นของมิตรภาพในวงสนทนาของผู้ที่ศรัทธาและห้อยพระเครื่อง ทำให้มูลค่าของผู้ถือครองมีมากกว่าการเก็บไว้เฉยๆในบ้าน

การสะสมพระเครื่อง ต้องใช้เงินเย็นที่มีอยู่ในมือ เพราะวงการพระเครื่องจะอยู่คู่กับเศรษฐกิจ ถ้าต้องการสะสมต้องช้อนซื้อตอนพระราคาลง แต่พระทุกองค์ที่ได้มาเชื่อว่าไม่มีความบังเอิญ ทุกอย่างขึ้นอยู่กับบุญ วาสนา ถ้าจะทำธุรกิจใดให้สำเร็จ หัวใจและจิตวิญญาณต้องมาก่อน

ดร.พิจักษณ์ ยังได้นำชุดพระเครื่องเบญจภาคีที่ห้อยคอมาด้วยให้ชม โดยบอกราคากลางของพระสมเด็จวัดระฆังพิมพ์ใหญ่ จะมีราคาที่สุดถึง 20 ล้าน แต่หากองค์นั้นงามอาจมีราคาถึง 200 ล้านขึ้นอยู่กับความพอใจของทั้งสองฝ่าย พระทั่วไปจะมีมูลค่าเพิ่มขึ้นเช่นกันแต่จะมีราคามากน้อยขึ้นอยู่กับเนื้อหรือส่วนประกอบ

การสะสมกางเกงยีนส์ ยังเป็นความชอบของ ดร.พิจักษณ์ ที่ทำมาหลายปี ก่อนที่จะมาเริ่มสะสมพระ โดยนำกางเกงยีนส์ลีวาย รุ่นแรก ที่มีราคาถึง 5 ล้านบาทมาให้ชม ซึ่งภายหลังได้เลิกสะสมยีนส์ เพราะ อเมริกาเลิกผลิตยีนส์ลีวาย แต่ไปผลิตในประเทศอื่นแทน

ขณะที่ รศ.พัลลภ วังบอน อาจารย์ประจำภาควิชาวิจิตรศิลป์ สาขาศิลปะภาพพิมพ์ วิทยาลัยเพาะช่าง มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์ บรรยายเรื่อง ทฤษฎีทางศิลปะ และความซาบซึ้งจากการชมงานศิลป์ กล่าวว่า ศิลปะ คือ ความงาม ทักษะ และรสนิยม งานศิลปะส่วนใหญ่เกิดมาจากความศรัทธาในพระพุทธศาสนา และรับใช้สถาบันกษัตริย์ เกิดกระบวนการให้ศิลปินเรียนรู้ ฝึกฝนทักษะเป็นตัวตอบสนองทั้งสมองและหัวใจ ประเภทของงานศิลปะได้แก่ เกิดจากการรับรู้ ได้แก่ งานจิตรกรรม , เกิดความรู้สึกสะเทือนใจ ได้แก่งานประติมากรรม ,ประเภทที่มีอิทธิพลกับตัวเราคืองานสถาปัตยกรรม รวมไปถึง นาฏศิลป์และดุริยางค์ ดนตรี วรรณกรรม ที่มีอิทธิพลต่อเราเช่นกัน

โดยยกตัวอย่างผลงานของศิลปินที่มีชื่อเสียง เช่น โมเนต์ ผู้เปิดวิจิตรศิลป์ให้เห็นว่าคนเข้าถึงงานจิตกรรม , แวนโก๊ะ ศิลปินที่มีสิ่งมหัศจรรย์ในตัวคือเห็นลมแล้วเขียนรูปลมได้ ในอดีตครูสอนงานศิลปะจะบอกกับลูกศิษย์ว่างานเขียนเท่านั้นที่ชนะทุกอย่าง ศิลปินอยากเอาชนะกล้องถ่ายภาพ เกิดเป็นลัทธิ super realism คือภาพที่เหมือนจริง และผลงานบางชิ้นยังเขียนบอกเวลาได้ เช่น ภาพเขียนของโมเนต์ 3 รูป เป็นภาพเดียวกันแต่เขียนเวลาต่างกัน

ภาพของอาจารย์ ถวัลย์ ดัชนี ที่ใช้ปากกาเพียงแท่งเดียว แต่มีมูลค่ามหาศาล เพราะภาพเขียนนั้นสะเทือนใจศิลปินที่สื่อออกมา ผลงานของไมเคิลแองเจโล กับผลงานประติมากรรม ที่เป็นการนำเอาความงามจากข้างในออกมาข้างนอก

รูปแบบในงานศิลปะ ได้แก่ realistic คือศิลปะเหมือนจริง ,semi abstract ศิลปะกึ่งนามธรรม, idealism ศิลปะแบบอุดมคติ และ abstract ศิลปะที่เป็นนามธรรม

สำหรับหลักสูตรสุนทรียศาสตร์และศิลป์สำหรับผู้บริหารระดับสูง หรือ Aesthetics Top Art (ATA)เป็นหลักสูตรที่เกิดจากความร่วมมือของสมาคมสุนทรียศาสตร์และศิลป์ กับมหาวิทยาลัยหอการค้าไทย โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเชื่อมโยงองค์ความรู้จากศักยภาพของสองสถาบัน มุ่งสร้างความเข้าใจเชิงลึกด้านสุนทรียศาสตร์และศิลป์ ที่สร้างคุณค่าทางเศรษฐกิจและสังคม โดยมีผู้บริหารระดับสูงจากภาครัฐ เอกชน และนักวิชาการ ศึกษาเรียนรู้ร่วมกัน